Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2015

ΦΕΥΓΩ ΞΕΝΗ, Γιάννης Δ. Μπάρτζης

Το διάβασα απνευστί. Εξαιρετική γραφή που χαρακτηρίζεται από γλωσσικό πλούτο και δεινή περιγραφική ικανότητα. Ακριβοδίκαιη χρήση καλολογικών στοιχείων, ούτε υπερβολικά πολλά να αποσπάσουν την προσοχή σου από το θέμα, ούτε λιγότερα ώστε να αδικούνται από τη ‘φτώχεια’ της περιγραφής οι σχετικές παράγραφοι.



Ο συγγραφέας έχει χαριστεί ταλέντο και επομένως κατέχει τον τρόπο να αγκιστρώνει τον αναγνώστη ο οποίος τον ακολουθεί με αδιάπτωτο ενδιαφέρον από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα. Στην εξέλιξη της πλοκής δεν υπάρχουν κενά, χάσματα ή πλατειάσματα. Η πλοκή είναι στέρεη, συνεκτική και κατανέμεται ισομερώς στα κεφάλαια. Πιστή είναι η απόδοση της εποχής, της πόλης και της κοινωνίας της Κορίνθου του 1800 και εξής.

Άψογη η ενσυναίσθηση από τον συγγραφέα μιας γυναίκας, αρχόντισσας, που βρίσκεται στη δίνη ιστορικών ανατροπών και χάνει τα πάντα, από τα πιο ασήμαντα ως τα πιο σημαντικά. Ανέσεις, κοινωνική θέση, σεβασμό, δύναμη, ασφάλεια, αγαπημένα πρόσωπα, οικογένεια, πατρίδα, νόημα ζωής και λόγο ύπαρξης. Πλήρως δομημένη η προσωπικότητα της Γκιουλχανούμ, και κάπως αγιοποιημένη. Καμία αντίρρηση επ’ αυτού. Έτσι τη συνέλαβε ο συγγραφέας, έτσι ήθελε να την αποδώσει.

Απόλυτα ακριβής η παράθεση όλων των ιστορικών γεγονότων της ελληνικής επανάστασης, των χρόνων πριν και μετά το 1821. Άψογη η παρουσίασή τους από την αντίπαλη προς εμάς πλευρά, δηλαδή, την τουρκική, καθώς μια έντονη φιλοτουρκική διάθεση και άποψη διατρέχει ολόκληρο το κείμενο, από την αρχή ως το τέλος.

Εάν το βιβλίο είχε γραφτεί από έναν Τούρκο συγγραφέα, ο αντίκτυπος αυτής της διάθεσης δεν θα ήταν τόσο μεγάλος. Επειδή, τι πιο φυσιολογικό, για έναν Τούρκο συγγραφέα από το να χρησιμοποιήσει την πένα του για να εκθέσει τις απόψεις του λαού του; Όμως, το βιβλίο είναι γραμμένο από Έλληνα και μάλιστα Κορίνθιο. Θα μου πείτε: Ένας Έλληνας συγγραφέας, δηλαδή, δεν μπορεί να έχει το δικαίωμα ή την ευαισθησία να αποδώσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις της άλλης πλευράς; Βεβαίως, ναι. Όμως, το γεγονός αυτό, μαζί με κάποια στοιχεία – για την ακρίβεια,  την έλλειψη κάποιων στοιχείων – οδηγούν τον αναγνώστη στους παρακάτω προβληματισμούς:
  
Ανάμεσα στις Κορίνθιες/Ελληνίδες δεν υπήρξε ούτε μία γυναικεία προσωπικότητα ισοδύναμη της Γκιουλχανούμ;

Ο συγγραφέας δεν απέδωσε κανένα θετικό χαρακτηριστικό στους αντιπάλους των Τούρκων, Έλληνες, των οποίων η ονομασία εμμέσως αμφισβητείται, ως αίφνης εφευρεθείσα, για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς των επαναστατών του 1821. Όλοι, λοιπόν, πλην των Υψηλάντη και Κολοκοτρώνη, παρουσιάζονται γενικώς αγνώμονες, και οι μεν φτωχοί ως χαρακτήρες απαίδευτοι και βάρβαροι, οι δε ευκατάστατοι ως φιλόδοξοι, συμφεροντολόγοι και οπορτουνιστές.
 
Περιγράφει ο συγγραφέας ότι εξεπλάγησαν πάρα πολύ οι Τούρκοι (αναφέρομαι στους κατοικούντες στην περιοχή Κορινθίας) και θεώρησαν την επανάσταση προδοσία πάντων των θεσμών και αρχών. Όμως, κανείς δεν σκέφθηκε στιγμή ότι και πριν από αυτά τα 400 χρόνια οι Έλληνες βρίσκονταν ήδη εκεί και για πολλά περισσότερα χρόνια, και ότι οι ίδιοι τότε ήσαν κατακτητές και έποικοι;

Σαφώς, γνωρίζω ότι το μεγαλύτερο θηρίο όλων είναι ο άνθρωπος, και πολύ περισσότερο  κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά αυτό συμβαίνει σε όλους τους λαούς ανεξαιρέτως.
Αντιλαμβάνομαι, επίσης, ότι μετά από 400 χρόνια Οθωμανικής κυριαρχίας επί του Ελλαδικού χώρου, έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία επί των κεφαλών των Τούρκων η είδηση της επανάστασης και ο εν συνεχεία πόλεμος.
Έχω, επίσης, γνώση ότι τα όρια των κρατών βρίσκονται σε μια διαρκή αλλαγή και μετατόπιση, μικρότερη ή μεγαλύτερη.

Απλώς, θεωρώ ότι στο βιβλίο χρειαζόταν να υπάρχει και το αντίπαλον δέος. Ίσως διακατέχομαι από συναισθηματισμό και ρομαντισμό, αλλά αρνούμαι να δεχτώ ότι δεν υπήρξε ούτε μία Ελληνίδα/Κορίνθια με ανάλογο ήθος, αρχές και ψυχική δύναμη, άξια να σταθεί απέναντι στην Γκιουλχανούμ. Ακόμα και στην περίπτωση αυτή, ο συγγραφέας θα έπρεπε να την εφεύρει.

Εν κατακλείδι, το ιστορικό μυθιστόρημα του Γιάννη Δ. Μπάρτζη, «Φεύγω ξένη», είναι ένα απολαυστικό ιστορικό μυθιστόρημα, εξαιρετικά ενδιαφέρον, με πλήθος πληροφοριών, που αξίζει να διαβαστεί από τους λάτρεις του είδους και γενικά της λογοτεχνίας.

********************
ΦΕΥΓΩ ΞΕΝΗ, Γιάννης Δ. Μπάρτζης
336 σελίδες
Οκτώβριος 2014
ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΑΝΤ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ
ISBN 9789609533
Ιστορικό μυθιστόρημα, που ξεκινά απ' το νωχελικό, ανατολίτικο σκηνικό της προεπαναστατικής Κορίνθου και εξελίσσεται δραματικά στις εκρηκτικές φλόγες της επανάστασης του 1821 στην Κόρινθο και στο Μοριά. Παράλληλα εξιστορείται η τραγικότητα της ζωής του Κιαμήλ μπέη, του φημισμένου οθωμανού ηγέτη της Κορίνθου, που ο θάνατός του έγινε τραγούδι και οι μυθικοί του θησαυροί ακόμα αναζητούνται στο κάστρο του Ακροκόρινθου.
Το γκρέμισμα βεβαιοτήτων του ανθρώπινου βίου αποτελεί μια δεύτερη οπτική αυτού του μυθιστορήματος. Όταν οι εθνικές, κοινωνικές, θρησκευτικές, πολιτικές ή όποιες άλλες ανατροπές γίνονται βίαια και αιματηρά, μετατρέπουν ανθρώπινες υπάρξεις σε φύλλα παρασυρμένα στις ριπές των ανέμων...
Και η απεγνωσμένη κραυγή συνειδητοποίησης της κεντρικής ηρωίδας: "Φεύγω ξένη", αναδεικνύει έναν βαθύ και πάντα επίκαιρο προβληματισμό: Την πατρίδα τη ζεις και την έχεις... ή σου την καθορίζουν άλλοι; (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)


***************************************************


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου